Korte Golf DX Ontvanger
Bouw en test ervaringen met de regeneratieve Korte Golf DX ontvanger.
Die ervaringen heb ik nog niet kunnen op doen. Na een ongelukje zit ik nu 6 weken van mijn tenen tot mijn knie in het gips.
Die voet moet omhoog, hem onder een bureau of werkbank zetten dat gaat even niet. Ik kan echter wel met mijn voeten omhoog een laptop op mijn schoot hebben 😊. Nadenken en voorbereidingen treffen voor de bouw van deze ontvanger, dat lukt prima.
Bakvormen!
Dat nadenken over de bouw van deze regeneratieve ontvanger begint met denken over een chassis. Tot nu toe gebruikte ik aluminium chassis.
Die chassis zijn toch wat prijzig omdat ik ze steeds alleen voor mijzelf moet laten maken. Maar wat dan?
Een Amerikaanse collega wees me op het gebruik van een Cake Pan, een bakvorm als chassis. Even Googelen.
Voor dit ontvangertje moet een chassis van 20 bij 20 cm voldoende zijn dacht ik. En ja hoor voor 2 tientjes heb je zo ding al in huis.
Dus besteld en daarmee aan de slag. Hierbij het ontwerp van dit chassis.
Een frontje maken
Een frontje maken voor deze korte golf Ontvanger. Dat frontje ga ik nu van multiplex maken. Hout bewerkt makkelijker dan aluminium en hout geeft ook een net iets mooier geluid aan het luidsprekertje dat ik ga gebruiken.
Zo’n triplex/multiplex (ik ga 5 mm dik gebruiken) frontje heeft wel als nadeel dat de aanwezigheid van je hand bij de afstemknoppen voor wijziging van de afstemming kan zorgen op het moment dat je die hand weer terugtrekt.
Dat lossen we op door aan de binnenkant printplaat te lijmen waarbij we de koperlaag van die printplaat met het chassis verbinden. Alleen de gevoeligheid/selectiviteit afstemcondensator valt buiten die printplaat. Deze condensator mag niet geaard worden!
Ik maak dat frontje wat breder dan het chassis omdat het er dan leuker uitziet.
Dat luidsprekertje ziet er wat iel uit op deze tekening (op schaal getekend). Het is een speaker met een conus van 57mm maar wordt verkocht als breedband speaker en kan 10 Watt produceren. Het is een Visaton FR 58 en kost 12 euries.
Die 10 Watt lijkt me veel maar de ECL82 die ik ga gebruiken zal nooit meer dan 2 Ã 3 watt leveren. Dus dat moet goed gaan.
De afwerking van dit frontje doe ik met powerpoint en een papierafdruk afgewerkt met een spuitbus Krylon.
Klik voor grotere weergave
Afstemming van deze korte golf DX ontvanger
Afstemming op de korte golven gaat natuurlijk het beste als je een vertraging tussen je afstemknop en de variabele condensator kunt aanbrengen.
Maar ja, hoe kom je aan zo'n vertraging?
Omdat ik toch met mijn enkel in het gips zit heb ik tijd genoeg om Internet af te struinen. En dan vind ik bij Amazon in de USA een Japanse afstemknop met vertraging.
Een Vernier Control Knop. Gelijk besteld. Collega Charles Rockey adviseert om hem op de bandspreiding, de fine tuning te zetten. Dat advies neem ik over.
Ik ben benieuwd.
Het schema
Het schema voor deze Korte Golf DX Ontvanger krijgt ook enkele aanpassingen ten opzichte van het eerste ontwerp.
De belangrijkste wijziging is de LF versterker. Ik heb besloten geen gebruik te maken van mijn universele voeding en universele LF versterker. Ik wil een volledig zelfstandig opererende radio maken.
Dus er moet een voeding bij komen en een LF trap. Voor die audio versterker kies ik een ECL82 omdat dit een makkelijker buisje is dan de toch wat gevoelige ECL86. Die ECL82 levert iets minder vermogen maar in deze toepassing is 2 Ã 3 watt meer dan voldoende.
Verder wijzigt het schema van deze Korte Golf DX ontvanger niet van het eerste ontwerp in de radio ontvanger met één buisje.
De gain, dempingsreductie regelen
Met afstemcondensator C3 kun je de hoeveelheid signaal door de tickler coil, de meekoppelspoel, regelen.
Hoe groter de capaciteit van deze condensator hoe meer signaal naar aarde zal vloeien en dus minder naar de spoel.
Maak je de capaciteit kleiner dan kan de meekoppeling toenemen en daarmee de versterkingsfactor toenemen.
Of dit met een afstemcondensator van maximaal 365PF lukt is een onderzoek vraag. Mogelijk is het effectiever om die condensator aan de andere kant van die tickler te hangen zoals op het schemaatje hiernaast.
In deze schakeling regelt de condensator de stroom dor de tickler door de impedantie van het tickler circuit voor RF signalen hoger of lager te maken.
We gaan zien wat beter werkt.
De voeding
De voeding voor deze korte golf dx ontvanger kan eenvoudig blijven. Een kleine Hammond voedingstrafo, de 369AX en een stevige smoorspoel (158Q) moeten samen met wat Elco’s het wel doen. Via Mouser betrek je die het snelst en voor het minste geld.
Voor de brugcel die aan de 6,3V hangt kun je ook een enkele diode gebruiken. Het ledje gebruikt ongeveer 16mA bij 12V. Die led brand ook keurig op 6,3V wisselspanning maar wees dan niet verbaast als je een ratelklikje uit je luidspreker hoort komen.
DX ontvangst met deze Korte Golf DX Ontvanger
Deze Korte golf DX ontvanger ontleent zijn prestaties mede aan een aardleiding in combinatie met de Lange draad antenne voor de kleine tuin.
De praktijk moet nog bewijzen dat inderdaad stations vanaf de andere kant van de wereld gaan binnenkomen. Maar ik baseer mijn optimisme vanuit ervaringen in mijn jeugd.
Toen wist ik met een zogenaamde Hollands Glorie ontvanger, een radio met één ECL86 buis op de 160 meterband stations uit Italië, Oekraïne (voormalige USSR, o ironie, wij hadden het toen over ‘een Rus hebben genomen’) en Zweden.
En dat met een binnen antenne van 6 meter draad en een aardleiding die verbonden was met de verwarming. Wijkverwarming in de jaren ‘60, dat dan weer wel, alles metaal en nul isolatie om die buizen, dus die leverde wel een mooie ‘aarde’ op.
Als het 's-nachts gesneeuwd had kon je zien waar die buizen door de wijk liepen (ruim 1 meter diep in de grond). Daar waar de buizen liepen lag nooit sneeuw.
Met het huidige ontwerp en de Antenne die ik nu gebruik moet bijvoorbeeld op de 20 meterband het nemen van DX verbindingen vanuit de USA of Afrika mogelijk zijn.
We gaan het zien.
Bouw en test ervaringen met deze Korte Golf DX Ontvanger
We gaan nog wat zaken testen ter voorbereiding op de bouw van de Ocean Hopper.
De audio schakeling bevat daarvoor nog een kleine bijzonderheid in de vorm van een inschakelbare noice reductie schakeling.
Twee 100pf condensatortjes in het midden via een weerstand van 330k met massa verbonden zorgen voor een tegenkoppeling waar vooral tonen boven de 5000Hz demping van zullen ondervinden.
Daarnaast gaan we verkennen of de kathode van de ECL82 triode voldoende signaal bevat om een AVR aan te sturen of dat we voor die automatische volume regeling een andere aansturingsbron moeten vinden.
Wordt vervolgd (medio 2023)
-
Koos Overbeeke
Terug van Korte Golf DX Ontvanger naar de Radio Amateur / Ontvangers